Epilepsie is een aandoening in de hersenen waarbij iemand aanvallen krijgt. Deze aanvallen worden veroorzaakt door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Bij een epileptische aanval worden een aantal hersencellen overactief en gaan veel meer elektrische impulsen afgeven dan normaal. Je zou dit proces kunnen vergelijken met onweer in de hersenen. Een epileptische aanval duurt meestal maar kort.

De ernst en de plaats van de verstoring in de hersenen hangen samen met hoe een epileptische aanval er uit ziet en grotendeels ook hoe iemand herstelt na een aanval. Zo kan iemand een licht verminderd bewustzijn hebben en automatische handelingen vertonen, zoals binnensmonds mompelen of handen wrijven, terwijl iemand anders bewusteloos  op de grond kan vallen en gaan schokken met zijn of haar armen en benen. Veelvoor­komende klachten na een aanval zijn onder andere vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn en een tijdelijk verminderde arm- of beenfunctie.

Kenmerken en uitingsvormen

De plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkel­overdracht in de hersenen die bij epilepsie komt kijken is aan de buitenkant uiteraard niet te zien. Dat wat we waarnemen aan de buitenkant, is de aanval zelf, soms ook wel een insult genoemd. Er bestaan verschillende soorten epileptische aanvallen, die in sommige gevallen ook naast elkaar voor kunnen komen.

1. De eerste vorm van een epileptische aanval is de partiële aanval. Bij een dergelijke aanval is een beperkt deel van de hersenen betrokken. Afhankelijk van de plek waar de elektrische verstoring plaatsvindt, verschillen de uitingsvormen. Bovendien kan een onderscheid gemaakt worden tussen  een eenvoudige of een complexe partiële aanval; ook dit bepaalt de uitingsvorm.
   • Bij een eenvoudige partiële aanval verliest iemand zijn of haar bewustzijn niet. De persoon in kwestie is zich bewust dat hij/zij een aanval heeft en kan, tijdens een aanval, beschrijven wat hij/zij beleeft. Een voorbeeld van een uitingsvorm is het plotseling bewegen van een lichaamsdeel, zoals een duim.
   • Bij een complexe partiële aanval verliest iemand zijn of haar bewustzijn wel (gedeeltelijk). De aanval begint meestal doordat de persoon in kwestie een voorgevoel heeft of een aura waarneemt. Tijdens de epileptische aanval laat de persoon vaak meerdere doelloze gedragingen zien, zoals wriemelen, kauw- en smakbewegingen en het plukken aan kleding.  Meestal kijkt de persoon starend voor zich uit en na afloop van de aanval is er vaak een korte periode van desoriëntatie (verwardheid).
2. De tweede vorm van een epileptische aanval is de gegeneraliseerde aanval. Hierbij vindt de aanval plaats binnen het gehele brein. De persoon in kwestie is niet bij bewustzijn. Bij een gegeneraliseerde aanval kunnen er absences optreden. Dit zijn korte momenten van afwezigheid (vaak enkele seconden tot maximaal een halve minuut). Deze absences kunnen tientallen keren per dag optreden. Het bewustzijnsverlies begint en eindigt plots, vaak zonder dat anderen er iets van merken. Het gevolg van regelmatige absences kan zijn dat iemand niet alle informatie uit een les meekrijgt. Immers, als iemand frequent een paar momenten mist uit de les, is het moeilijk om de les te blijven volgen.
3. De derde en tevens laatste vorm van een epileptische aanval is de tonisch-clonische aanval. Dit zijn aanvallen waarbij iemand plotseling buiten bewustzijn raakt, stijf wordt (tonisch) en gaat schokken (clonisch). De persoon in kwestie is in dat geval de controle over zijn of haar lichaam helemaal kwijt. Na afloop is de persoon vaak duf en moe van de aanval

Met name in de klassensituatie hebben onderwijsprofessionals de mogelijkheid om signalen en kenmerken op te merken die, wanneer zij vaker voorkomen, kunnen wijzen op epilepsie. Ook al verschillen klachten per persoon (en per soort epileptische aanval), enkele veel voorkomende kenmerken zijn::

• Aandachtsproblemen.
• Moeite met het opnemen van informatie.
• Onregelmatigheden in handschrift.
• Presteren beneden de verwachtingen.
• Stagnatie van het leerproces.
• Traagheid in denken en/of reageren.